Η απότομη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας παγκοσμίως, εν μέσω πανδημίας, «υποχρέωσε» την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση να αναλάβει πρωτοβουλίες για την οικονομική σωτηρία των χωρών-μελών της. Με νωπές τις μνήμες της κρίσης του 2010 που ανέτοιμη αφέθηκε στα χέρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μπορούμε να πούμε ότι αυτή την φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε γρήγορα και αποφασιστικά. ΄Ετσι την Τετάρτη 27 Μαϊου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το πρόγραμμα Next Generation EU, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προτείνει να χρηματοδοτηθεί με δανεισμό της ίδιας της ΕΕ, και το οποίο προστίθεται στο πακέτο των 540 δισεκατομμυρίων ευρώ που ήδη έχει ανακοινωθεί (το συνδυασμό ανάμεσα στο πρόγραμμα SURE για την επιδότηση θέσεων εργασίας, την έκτακτη πιστωτική γραμμή του ESM για την πανδημία και τις εγγυήσεις για δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων) και στο 1,1 τρισεκατομμύριο ευρώ του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2020-2027(όπως είναι πλέον η επίσημη ονομασία του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού). Για την χώρα μας το ποσόν που θα λάβει ανέρχεται στα 32 δισεκατομμύρια ευρώ.
Υπήρξαν πολλές διαφωνίες γι αυτό το σχέδιο, ειδικότερα από την Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία που έχουν γίνει γνωστές ως οι «τσιγκούνηδες» της Ευρώπης, που απορρίπτουν το Ταμείο Ανάκαμψης και προτείνουν η βοήθεια να γίνει με την μορφή δανεισμού. Βέβαια, χαρακτηριστικό στοιχείο του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι είναι οι συνεχείς διαβουλεύσεις και οι συζητήσεις μεταξύ των κρατών μελών μέχρι να βρεθούν λύσεις και κάπως έτσι θα γίνει και σε αυτή την περίπτωση. Στην ουσία, τώρα ξεκινάει η διαπραγμάτευση με την συνεδρίαση των Υπουργών Οικονομικών των κρατών μελών, στην συνέχεια θα συνεδριάσει το Eurogroup και στις 19 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής όπου στόχος είναι να υπάρξει άμεση συμφωνία. Θα είναι μεγάλο όφελος για την Ευρώπη αν στηριχθούν τα κράτη που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη με στόχο την ευημερία των πολιτών της ΕΕ. «΄Η θα κερδίσουμε όλοι από κοινού, ή θα χάσουμε όλοι από κοινού» ανέφερε ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών Πέτερ Αλτμαϊερ.
Με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κατευθύνει προς τρεις δέσμες προγραμμάτων στήριξης, δηλαδή «πράσινη» συμφωνία για το κλίμα, διευκόλυνση των ιδιωτικών επενδύσεων, ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, της υγείας και της έρευνας η Ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει την πρόκληση να εντάξει μέσα σε αυτά τα προγράμματα τις δικές της πολιτικές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που κατά την ταπεινή μου γνώμη πολύ σωστά έπραξε, προχώρησε στην σύσταση Επιτροπής με έμπειρα στελέχη, υπό τον διακεκριμένο επιστήμονα και νομπελίστα Χριστόφορο Πισσαρίδη, που θα επεξεργαστούν και θα προτείνουν ένα νέο αναπτυξιακό σχέδιο, έτσι ώστε να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και να υπάρξει εκσυγχρονισμός στους τομείς που έχει ήδη εστιάσει ο Πρωθυπουργός: Πράσινη ανάπτυξη, υποδομές, εκσυγχρονισμός – ψηφιοποίηση των υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης και κατάρτιση.
Είναι δεδομένο ότι θα πάρουμε όλα τα χρήματα που ανακοινώθηκαν; Όχι. Υπάρχουν ρήτρες και όροι που θα πρέπει να τηρήσουμε. Θα πρέπει να υποβληθούν 4ετή εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα οποία θα καθορίζουν το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων για τα επόμενα τέσσερα έτη, οι εκτιμώμενες συνολικές δαπάνες, οι στόχοι και ενδεικτικά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Θα είμαστε ανεξέλεγκτοι; Όχι. Θα πρέπει η χώρα να υποβάλλει ανά τρίμηνο έκθεση προόδου η οποία θα αξιολογείται και ανάλογα και θα γίνονται και οι σχετικές εκταμιεύσεις. Τα χρήματα δεν είναι δικά μας, είναι χρήματα των πολιτών όλων των ευρωπαϊκών χωρών και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Στην χώρα μας δόθηκαν πολλά χρήματα στο παρελθόν τα οποία δυστυχώς δεν τα διαχειριστήκαμε σωστά. Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί. Το πακέτο των 32 δις που έχει εγκριθεί από την ΕΕ, πρέπει να κατευθυνθεί προς τις κατάλληλες επενδύσεις που θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη της χώρας, αλλά θα προετοιμάσουν συγχρόνως την Ελλάδα για μια νέα εποχή. Μπορούμε την κρίση της πανδημίας να την μετατρέψουμε σε ευκαιρία. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Ξενοφώντα Ζολώτα, Πρωθυπουργού της Οικουμενικής κυβέρνησης του 1989 και Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, όταν το 1953 έγιναν οι καταστρεπτικοί σεισμοί στα Επτάνησα που είπε σε συνεργάτη του, το περίφημο «Αυτός παιδί μου δεν είναι σεισμός, αλλά σωσμός για την οικονομία».
