«Απορώ πώς ορισμένοι χρησιμοποιούν την πανδημία για να πετύχουν πολιτικά οφέλη», λέει στο «Π» η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη. Υπογραμμίζει ότι η υπόθεση της προμήθειας εμβολίων προκαλεί γεωπολιτική βλάβη, με δεδομένο τον ρόλο της Ρωσίας και της Κίνας, και υπογραμμίζει την ανάγκη να αποτραπεί μια γεωπολιτική ήττα ως προϊόν της υγειονομικής. Υπεραμύνεται, δε, του δικαιώματος του Αντώνη Σαμαρά να εκφράζει την άποψή του, όπως έκανε πάντα. Κατηγορεί, τέλος, τον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν έκανε τίποτα για την ένταξη των προσφύγων, κάτι που καλείται να φέρει εις πέρας μέσω ενός συγκροτημένου σχεδίου η κυβέρνηση σήμερα.
Ανησυχείτε για τις άγνωστες μεταβλητές που προστίθενται στην «εξίσωση» της πανδημίας; Διότι είναι σαφές ότι η επιστροφή στην κανονικότητα αργεί ακόμα…
Υπάρχει κάποιος που να μην ανησυχεί; Εδώ και έναν ολόκληρο χρόνο, η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν ιό τόσο απρόβλεπτο, ώστε όλα να αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη. Και ειλικρινά απορώ πώς είναι δυνατόν κάποιοι να παριστάνουν τους παντογνώστες, χρησιμοποιώντας την πανδημία για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη. Περάσαμε δύσκολα, όλα δείχνουν ότι προχωρούμε προς το τέλος, αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε ούτε να διαφωνούμε εκεί όπου η επιστήμη δοκιμάζεται καθημερινά.
Θεωρείτε ότι η ΕΕ μέχρι στιγμής έχει ανταποκριθεί στον ρόλο της έναντι των Ευρωπαίων πολιτών, ιδίως στο σκέλος της προμήθειας των εμβολίων;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΕΕ, στην προσπάθειά της να διαπραγματευτεί για λογαριασμό όλων των μελών της –και αυτό ήταν σωστό, αν σκεφθούμε ότι οι περισσότερες χώρες στον πλανήτη δεν κατάφεραν να προβούν σε καμία διαπραγμάτευση–, έκανε λάθη. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι οι δράσεις των τελευταίων ημερών θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και τελικά θα υπάρξουν, ελπίζουμε το συντομότερο δυνατόν, οι αναγκαίες δόσεις εμβολίων. Μια άλλη βλάβη που πιστεύω ότι έχει προκληθεί είναι η γεωπολιτική. Σ’ αυτόν τον πρωτοφανή πόλεμο, βλέπουμε άλλες δυνάμεις να παίρνουν το προβάδισμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι χωρίς εμβόλια αφέθηκαν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, «πετράδι του στέμματος» της ευρωπαϊκής διεύρυνσης. Με αποτέλεσμα, οι λαοί αυτών των χωρών να στρέφουν το βλέμμα τους οπουδήποτε αλλού εκτός από την Ευρώπη, καθώς τα ρωσικά και τα κινεζικά αεροπλάνα μεταφέρουν εκεί τα πολυπόθητα εμβόλια. Και αν δεν υπάρξει άμεση δράση, η υγειονομική ήττα θα φέρει και τη γεωπολιτική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ σάς κατηγορεί για απώλεια ελέγχου στο δεύτερο κύμα της πανδημίας και για σπασμωδικούς χειρισμούς. Πώς απαντάτε;
Από την πρώτη στιγμή, ο ΣΥΡΙΖΑ επιδόθηκε σε μια αντιπολίτευση του κορονοϊού. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πρώτη, δεύτερη ή τρίτη φάση της πανδημίας, αλλά ότι η πανδημία, όπως συμβαίνει πάντα σε μακρόχρονες υγειονομικές κρίσεις, περνά από περιόδους ύφεσης και αναζωπύρωσης. Ούτε πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στήριξε κατά τη λεγόμενη «πρώτη φάση». Δεν σταμάτησε στιγμή να επιτίθεται στην κυβέρνηση, δεν ψήφισε κανένα μέτρο –ούτε το έκτακτο επίδομα προς τους υγειονομικούς– εμφάνισε δύο προγράμματα Covid μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες ήδη από την αρχή και χωρίς καν να γνωρίζει τη διάρκεια και το βάθος της πανδημίας. Και, επιτέλους, πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να μας πει ποιας χώρας το παράδειγμα πρέπει να ακολουθήσουμε. Ποια χώρα έπραξε αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί σωστό; Ποιο πρέπει να είναι το πρότυπό μας; Δεν απαντούν, όμως, σ’ αυτά τα ερωτήματα, διότι δεν υπάρχει απάντηση. Και διότι τελικά η χώρα-πρότυπο είναι η Ελλάδα. Αρκεί μόνο να σκεφτούμε ότι η πατρίδα μας χρειάστηκε να δώσει έναν πολυμέτωπο αγώνα – απόπειρα εισβολής στον Έβρο, βαρύ μεταναστευτικό, διαρκής απειλή πολέμου, πανδημία. Καμιά άλλη χώρα δεν βρέθηκε σ’ αυτήν την κατάσταση.
Η επανέναρξη των διερευνητικών με την Τουρκία φαίνεται πως οδηγεί σε ένα de facto μορατόριουμ μερικών μηνών. Συμμερίζεστε αυτή την ανάλυση;
Οι διερευνητικές συνομιλίες είναι άτυπες και μη δεσμευτικές. Από μόνες τους δεν λύνουν τα προβλήματα, αλλά η επανάληψή τους δημιουργεί ένα κλίμα. Αν η Τουρκία το δυναμιτίσει ξανά, τότε θα είναι υπόλογη απέναντι στη διεθνή κοινότητα.
Ο κ. Σαμαράς, προ μερικών εβδομάδων, εμφανίστηκε αρνητικός για τις διερευνητικές. Υπάρχει ένα πολιτικό ζήτημα όταν πρώην πρωθυπουργός τάσσεται εναντίον κεντρικών επιλογών, όπως π.χ. η προοπτική της Χάγης;
Όπως γνωρίζετε, ο κ. Σαμαράς μένει σταθερός στις απόψεις του και τις διατυπώνει. Από πάντα. Και ειλικρινά δεν κατάλαβα πολλές από τις ερμηνείες που δόθηκαν. Πολύ περισσότερο που η δική μας παράταξη χωρά όλες τις απόψεις, πόσω μάλλον αυτές ενός πρώην πρωθυπουργού, που πρόσφερε πολλά και στην πατρίδα και στην παράταξη, σε πολύ δύσκολες στιγμές.
Οι μεταναστευτικές ροές έχουν μειωθεί αξιοσημείωτα. Θα αυξηθούν, αντίστοιχα, και οι επιστροφές παράτυπων μεταναστών το 2021;
Είναι αλήθεια ότι οι ροές έχουν μειωθεί σημαντικά. Δυστυχώς, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία διεθνών οργανισμών, οι επιστροφές κατά το 2020 υπήρξαν πολύ λίγες, κυρίως λόγω της κρίσης της πανδημίας. Μεταναστευτική πολιτική δεν είναι μόνο αφίξεις, όπως συνέβαινε επί ΣΥΡΙΖΑ. Η μεταναστευτική πολιτική έχει και απελάσεις και επιστροφές αυτών που δεν δικαιούνται να βρίσκονται στη χώρα. Μια σοβαρή χώρα φυλάσσει τα σύνορά της, δεν γίνεται κέντρο διερχομένων, διαχωρίζει τους πρόσφυγες από τους μετανάστες και οργανώνει τη διαδικασία του ασύλου σε κλειστές δομές. Διαφορετικά, δεν μπορείς να βοηθήσεις αυτούς που χρειάζονται την προστασία σου.
Ποιες πρωτοβουλίες αναμένονται το επόμενο διάστημα στο σκέλος της ένταξης όσων έχουν φτάσει στη χώρα μας και έχουν πάρει άσυλο; Το θεσμικό πλαίσιο ήταν αδύναμο…
Οι σοβαρές χώρες διαθέτουν και σοβαρά εθνικά σχέδια ένταξης. Αφορούν τους νόμιμους μετανάστες και τους πρόσφυγες που λαμβάνουν το καθεστώς διεθνούς προστασίας βάσει της Σύμβασης της Γενεύης, που η Ελλάδα κύρωσε το 1959 επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή. Οι πρόσφυγες που έχουν καταφύγει στη χώρα μας πρέπει να απολαμβάνουν την προστασία που οφείλουμε να τους προσφέρουμε, με την ελπίδα ότι ο πόλεμος θα τελειώσει και θα μπορέσουν να επιστρέψουν στις εστίες τους. Στο μεταξύ, πρέπει να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους και να λάβουν μια σειρά γνώσεις –ανάμεσά τους και ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής και οι δημοκρατικοί θεσμοί– που θα τους χρησιμεύσουν όπου και αν επιλέξουν τελικά να ζήσουν. Η εκπαίδευση, που δεν αφορά μόνο την ελληνομάθεια και τη γλωσσομάθεια, αλλά και –ενδεικτικά αναφέρω– γνώσεις πολιτισμού, ισότητας των φύλων, καταπολέμησης της ενδοοικογενειακής βίας και της εμπορίας ανθρώπων, αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και ο ΣΥΡΙΖΑ, που παριστάνει τον υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν είχε κάνει τίποτε για όλα αυτά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Ευγενίδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο